کمپین نفس
نوشته های مشابه
کُوید ۱۹ علاوه بر نظام سلامت و تهدید جان بشر (که حفظ آن اولویت اول است)، بر نظام اقتصاد جهانی هم تاثیری اساسی و احتمالاً بسیار طولانی مدت‌تر از دوران شیوع خواهد داشت. اثر کُوید۱۹ بر زمین‌گیر کردن صنعت حمل و نقل (بویژه هوایی)، صنعت گردشگری و اساساً بخش خدمات، درآمد کارگران روزمرد و خانوارهای متکی به درآمدهای روزمزد همین امروز هم قابل رویت است. اما چگونه کُوید ۱۹ و الزاماتی که مهارِ شیوع آن در پی دارد، بر نظام اقتصاد اثر خواهد گذاشت؟
چرخه پول
نمودار فوق چرخه پول را در یک کشور نشان می‌دهد. چرخه‌ای که در آن خانوارها از طریق خرید محصولات، برای کسبوکارها درآمد ایجاد کرده و کسبوکارها از طریق پرداخت حقوق و تولید سود برای صاحبان کسب‌وکار، درآمد خانوارها را تامین می‌کنند.
همچنین چرخه‌ای درون کسبوکارها وجود دارد که کسبوکارها با تامین زنجیره ارزش خود از سایر کسبوکارها یا با خرید محصولات مصرفی یکدیگر، چرخش پول را میان کسبوکارها به حرکت می‌اندازند.
حکومت‌ها هم در درون این چرخه از طریق مکانیزم‌های اخذ مالیات (اشخاص و کسبوکارها) منایع پولی خود را تامین و با توزیع ثروت و پرداخت های مالی و رفاهی حمایتی (مثل بیمه بیکاری یا درمان یا یارانه ها) چرخه پول را به سمت خانوار، و از طریق فرآیند خرید (مثل خرید تجهیزات یا پروژه‌های زیرساختی) چرخه پول را به سمت کسبوکارها شکل می‌دهند.
در چرخه‌ای بزرگتر، خانوارها بخشی از نیاز مصرفی خود را از طریق واردات تامین می‌کنند و کسبوکارها نیز از طریق صادرات و نیز از طریق زنجیره تامین ِخود، به این نظام جهانی مبادلات و تجارت بین‌الملل متصل می‌شود.
همچنین پس‌انداز خانوارها در بخش مالی منابع مورد نیاز کسبوکارها را از طریق تامین سرمایه فراهم می‌آورد.
اثر کُوید۱۹ بر چرخه پول
محدودیت‌های ناشی از بیماری و الزامات پیشگیری از شیوع کُوید۱۹ بدواً موجب از بین‌رفتن یا دست‌کم معلق شدن بخش قابل ملاحظه‌ای از تقاضای مصرف خانوارها می‌شود. همین امر باعث اختلال در فعالیت اقتصادی کسبوکارها و احتمالاً در میان مدت، باعث ورشکستگی خواهد شد و ایضاً زنجیره تامین درون کسبوکارها را هم بصورت دومینویی متاثر خواهد کرد.
با از بین رفتن درآمدهای روزمزد بصورت فوری و نیز کاهش عایدی خانوارها (ناشی از کاهش سود بنگاه‌ها و از بین رفتن مزایا و پرداخت‌های تشویقی به کارمندان) در کوتاه مدت چرخه اختلال در کسب‌وکار ها را تشدید می‌کند و در میان مدت با ورشکسته‌شدن کسبوکارها و افزایش نرخ بیکاری بحران درآمد خانوارها تشدید و چرخه مصرف کمتر، تولید کمتر، کار کمتر، درآمد کمتر و مجدداً مصرف کمتر فعال خواهد شد.
این شوک تقاضا در کنار اختلالی که در زنجیره تامین به علت تعطیلی کارخانه‌ها (ابتدا بصورت مقطعی ناشی از سیاست مهار شیوع و سپس از طریق کاهش ظرفیت به دلیل کاهش تقاضا یا اساساً ورشکستگی اقتصادی) ایجاد می‌شود، چرخه مبادلات و تجارت بین‌المللی را هم دچار اختلال می‌کند.
در نهایت هم، کاهش درآمد و ورشکستگی از یک سو و به تعویق افتادن سرمایه‌گذاری‌ها به دلیل غیرقابل پیش‌بینی بودن تحولات اقتصادی در کنار بحران بانکی ناشی از اختلال در نقدینگی، باعث خواهد شد منابع لازم برای کسبوکارها تامین نشده، چرخه ورشکستگی بنگاه‌ها سریع‌تر و وسیع‌تر شود که این امر به نوبه خود هم چرخه بیکاری و هم چرخه اختلال در تجارت جهانی را تسریع و هم در نتیجه کاهش درآمد خانوار، مشکلات ناشی از کاهش مصرف را سریع‌تر و عمیق‌تر می‌کند.
بدیهی است که تداوم چنین بحرانی باعث کاهش شدید درآمدهای مالیاتی و درنتیجه کاهش منابع مالی حکومت‌ها می‌شود و امکان توزیع ثروت یا کمک مالی حکومت‌ها به بخش خصوصی (اعم از وام به کسبوکارها یا کمک مستقیم به خانوارها) را با مشکل مواجه خواهد کرد.
چرا بحران کُوید ۱۹ از بحران‌های اقتصادی پیشین خطرناک‌تر است؟
بحران‌های پیشین اقتصادی معمولاً دو خصیصه داشتند:
– از یک جغرافیا شروع می‌شد و به مرور زمان به بقیه دنیا سرایت می‌کرد.
– بحران از یک یا دو بخش اقتصاد شروع می‌شد و بعد به سایر بخش‌ها گسترش می‌یافت.
این بدان معنا بود که اولاً اقتصاد جهانی به مرور با بحران مواجه می‌شد و همین امر
به حکومت‌ها و رگولاتورهای اقتصادی فرصت می‌داد به بحران واکنش نشان بدهند. همچنین بحران در ابتدا فقط بخشی از روابط نشان داده‌شده در نمودار فوق را دچار مشکل می‌کرد نه کل سیستم را؛ و شدت تاثیر آن هم به مراتب کمتر بود، چراکه خارج از بخش‌های بحران زده سایر بخش‌ها به تولید ارزش می‌پرداختند. یعنی وقتی کارخانه‌های خودروسازی در امریکا ناچار یه تعدیل نیرو شدند، اگر چه تقاضای سفر یا خدمات اصلاح مو یا بازار رستوران‌ها در محدوده جغرافیایی آن کارخانه‌ها به شدت افت کرد ولی کل کسبوکارها در جهان متوقف نشدند.
درحالی که بحران ناشی از کُوید۱۹ همزمان کسب‌وکارهای کوچک، متوسط و بزرگ را در بخش اعظم جهان، برای مدتی اگر نه کاملاً متوقف که دست‌کم با اختلال اساسی مواجه خواهد کرد، این خصیصه سبب می‌شود که تبعات ناشی از آن به مراتب شدیدتر از بحران‌های اقتصادی پیشین باشد.
